Một lời nói hoàn hảo có năm yếu tố:
1. Đúng sự thật
2. Có Thiện Ý
3. Cách nói khéo thuyết phục
4. Đúng lúc
5. Đúng chỗ
Khi con chia sẻ đạt được hai yếu tố đầu là hai yếu tố chính, nhưng nếu ba yếu tố sau không đạt thì vẫn không hiệu quả. Trong yếu tố thứ 3 ngoài ngôn từ và giọng nói, còn hiểu ngầm là địa vị hay tư cách của người nói nữa. Ví dụ bạn bè nói với nhau, ba mẹ nói với con cái, thầy nói với trò… đều phải có cách nói riêng phù hợp với vị thế của mình thì mới Thuyết phục được.
Một sự kiện luôn có ba phương diện đồng hiện hữu đó là TÍNH – THỜI và VỊ. Trong lời nói thì 3 yếu tố đầu là tính, yếu tố thứ 4 là thời, yếu tố thứ 5 là vị. Như vậy một lời nói có tính Chân và Thiện còn phải đạt được thời trung vị chính mới được. Sự hoàn hảo còn gọi là Chân – Thiện – Mỹ. Yếu tố thứ nhất là Chân, yếu tố thứ hai là Thiện, ba yếu tố sau là Mỹ. Cách chia sẻ của con tuy có yếu tố chân và thiện, nhưng có thể là chưa được Mỹ nên bạn con không thể chấp nhận mà còn phản tác dụng nữa. Thực ra bạn con biết lời con nói là đúng, nhưng đúng vào lúc không phù hợp thì chỉ làm khổ thêm thôi.
Khi bạn con đau khổ, con chỉ cần biết lắng nghe và cảm thông với nỗi niềm tâm sự của bạn, để bạn con cảm thấy có người hiểu mình và dễ dàng chia sẻ với mình. Nếu lúc đó con ôm bạn vào lòng, cùng cảm nhận nỗi đau nhân thế thì bạn ấy sẽ vơi đi nỗi đau khổ biết bao. Khi người ấy trầm tĩnh lại, và đã xem con là người bạn chân tình thì lúc đó con mới nhẹ nhàng chia sẻ đạo lý. Giống như một người đang bệnh, lưỡi tê miệng đắng, con nên cho thuốc trị bệnh trước rồi mới cho thức ăn ngon bổ sau. Vì lúc đó người bệnh có ăn gì nổi đâu mà con cho cao lương mĩ vị.
Chia sẻ cũng là một bài học về đạo lý tùy duyên thuận pháp, vô ngã, vị tha trong đối nhân xử thế. Con bắt đầu thấy ra còn khiếm khuyết gì đó nên mới hỏi thầy, đúng lúc con có nhu cầu mà thầy nói ra sự thật thì con mới chấp nhận dễ dàng, phải không con?
Trích lời giảng của sư thầy Viên Minh