Rối loạn lo âu là một trong những rối loạn tâm lý phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên khắp thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, rối loạn lo âu là trạng thái sợ hãi, lo lắng và căng thẳng không kiểm soát được. Cảm giác này gây ra nhiều khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của con người. Cùng Trạm tìm hiểu tất tần tật về rối loạn lo âu như triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị của nó nhé!
Rối loạn lo âu là gì?
Rối loạn lo âu là một trạng thái tâm lý khi cơ thể bị kích hoạt quá mức, dẫn đến sự lo lắng và căng thẳng không kiểm soát được trong sinh hoạt hàng ngày. Các cơn lo âu thường xuất hiện một cách đột ngột và kéo dài trong thời gian có thể ngắn hoặc dài tuỳ trường hợp. Lo âu có thể làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh, gây khó khăn trong học tập, làm việc và ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội.
Các loại rối loạn lo âu
-
Rối loạn lo âu lan toả (GAD)
Rối loạn lo âu lan toả là trạng thái lo lắng và căng thẳng không kiểm soát được, điều này tạo ra nhiều rào cản trong hoạt động hàng ngày, dù không có bất kỳ sự kiện hay tình huống gì cụ thể xảy ra. Người bệnh thường có những suy nghĩ tiêu cực, lo sợ và e ngại về tương lai.
-
Rối loạn hoảng sợ (panic disorder)
Rối loạn hoảng sợ là trạng thái sợ hãi vô cớ hoặc tăng lên bất ngờ một cách đột ngột, dẫn đến các triệu chứng như đau ngực, khó thở, run tay, chóng mặt và hoa mắt. Những cơn hoảng loạn thường đến không báo trước và kéo dài từ một vài phút đến nhiều giờ.
-
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (obsessive-compulsive disorder)
Rối loạn ám ảnh cưỡng chế là trạng thái lo lắng về một vấn đề cụ thể hoặc suy nghĩ rắc rối một cách quá mức. Người bệnh cảm thấy bắt buộc phải làm một số hành động đặc biệt để giảm bớt sự lo âu của mình. Ví dụ như phải dọn dẹp một căn phòng nhiều lần, kiểm tra một công việc nhiều lần hoặc sắp xếp các vật dụng theo một thứ tự nhất định.
-
Rối loạn ám ảnh sợ hãi (phobia)
Rối loạn ám ánh sợ hãi là trạng thái sợ hãi cực độ hoặc lo sợ vô lý với một hoặc nhiều tình huống, đồ vật hoặc địa điểm cụ thể. Trong một số trường hợp, sự sợ hãi của người bệnh có thể dẫn đến các triệu chứng như run tay, đau đầu, khó thở hoặc chóng mặt.
Các triệu chứng của rối loạn lo âu
Các triệu chứng của rối loạn lo âu có thể khác nhau tùy vào loại bệnh và mức độ nặng nhẹ. Một số triệu chứng chung của rối loạn lo âu bao gồm:
- Lo lắng căng thẳng không kiểm soát được
- Khó ngủ hoặc mất ngủ
- Cảm giác mệt mỏi
- Khó tập trung
- Dễ bị kích động
- Thay đổi tâm trạng thường xuyên
- Đau đầu hoặc chóng mặt
- Đau bụng, tiêu chảy hoặc mệt mỏi
- Trở nên quá nhạy cảm với âm thanh, ánh sáng hoặc cảm giác
Nguyên nhân của rối loạn lo âu
Rối loạn lo âu có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, không kể tuổi tác hay giới tính và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau.
- Yếu tố di truyền: người có khuynh hướng đến rối loạn lo âu do di truyền từ gia đình.
- Stress: áp lực trong cuộc sống, áp lực trong công việc hoặc học tập có thể gây ra rối loạn lo âu.
- Sự thay đổi hoócmon: Sự thay đổi của hoocmon trong cơ thể có thể dẫn đến rối loạn lo âu.
- Dùng thuốc hoặc chất kích thích: sử dụng thuốc hoặc chất kích thích như ma túy, cồn hay thuốc lá có thể dẫn đến rối loạn lo âu.
Những đối tượng có thể mắc chứng rối loạn lo âu
Có nhiều đối tượng có nguy cơ mắc rối loạn lo âu, bao gồm:
- Những người có tiền sử gia đình với các rối loạn tâm lý, bao gồm rối loạn lo âu.
- Những người thường gặp phải áp lực cao, dễ bị stress và căng thẳng.
- Những người đã trải qua những trải nghiệm khủng khiếp như tai nạn, sự mất mát, chia ly,…
- Những người có tiền sử bệnh tật, bao gồm các bệnh lý tâm thần, bệnh liên quan đến thần kinh hoặc các bệnh lý tâm lý khác.
- Những người dùng thuốc hoặc chất kích thích như cồn, ma túy hoặc thuốc lá.
Cách chẩn đoán và điều trị rối loạn lo âu
Điều trị rối loạn lo âu thường dựa trên loại bệnh và mức độ nặng nhẹ của nó.
- Thay đổi lối sống: thay đổi lối sống có thể giúp giảm stress bằng cách tập thể dục thường xuyên, tránh các chất kích thích như cà phê và rượu, ngủ đủ giấc, ăn uống đầy đủ.
- Sử dụng thuốc: các loại thuốc như thuốc an thần hoặc thuốc chống trầm cảm có thể giúp giảm triệu chứng rối loạn lo âu và cải thiện chất lượng cuộc sống.
- Trị liệu tâm lý: Trị liệu tâm lý có thể giúp người bệnh học cách quản lý cảm xúc và suy nghĩ.
- Điều trị bổ sung: Các phương pháp bổ sung yoga hoặc châm cứu được coi là các phương pháp hiệu quả để giảm stress và giúp người bệnh thư giãn.
